# Προτάσεις

# Σύνταξη

Μια πρόταση αποτελείται από το υποκείμενο, το ρήμα και διάφορα άλλα μέρη.

Στην κύρια πρόταση το ρήμα μπαίνει πάντα στη δεύτερη θέση.
Η σειρά των προορισμών στην πρόταση είναι χρόνος-τρόπος-τόπος
Άρθρα και οι αντωνυμίες μπαίνουν πριν το ουσιαστικό.
Όλα τα ουσιαστικά γράφονται με κεφαλαίο.

Σύνταξη

Ich komme aus Griechenland.
Paul fährt heute nach Italien. (Paul=Υποκείμενο fährt=ρήμα heute=χρόνος nach Italien=τόπος)

# Ερωτήσεις

Ερώτηση μπορούμε να κάνουμε με δύο τρόπους. Είτε με ερωτηματική αντωνυμία είτε με ρήμα.

# Ερώτηση με ερωτηματική αντωνυμία (W-Frage)

Σε αυτή την περίπτωση έχουμε στην πρώτη θέση την ερωτηματική λέξη, στη δεύτερη το ρήμα και στην τρίτη το υποκείμενο.

Ερωτηματική λέξη	Μετάφραση
wer	ποιος
wie	πως
was	τι
warum	γιατί
wann	πότε
wo	που
wohin	προς τα που
woher	από που
wessen	ποιανού
wen	ποιον
wem	σε ποιον

Ερώτηση με ερωτηματική αντωνυμία

Woher kommst du? (Από που είσαι)
Wie heißt du? (Πως σε λένε;)

# Ερώτηση με ρήμα

Σε αυτή την περίπτωση έχουμε το ρήμα στην πρώτη θέση κλιμένο και στη δεύτερη θέση το υποκείμενο. Όταν η ερώτηση ξεκινάει με ρήμα τότε η απάντηση μας ξεκινάει με Ja ή Nein.

Ερώτηση με ρήμα

Kommst du aus Griechenland?
Ist Klaus krank?

# Αντικείμενα

Το υποκείμενο μιας πρότασης μπαίνει πάντα σε ονομαστική ενώ το αντικείμενο ή σε αιτιατική ή σε δοτική ανάλογα με το ρήμα.

Με τα ρήματα: helfen, gehören, gefallen, danken, fehlen, vertrauen, gratulieren, schmecken, antworten, zuhören, gehorchen, Wie geht es...?, begegnen, wünschen, dienen, gelingen, entsprechen, glauben το αντικείμενο μπαίνει πάντα σε δοτική.

Αντικείμενα

Paul besucht seinen Opa (αιτιατική).
Maria hilft der Mutter (δοτική).

Υπάρχουν ρήματα τα οποία δέχονται δύο αντικείμενα. Ένα σε δοτική και ένα σε αιτιατική. Το αντικείμενο της δοτικής είναι πάντα πρόσωπο, ενώ της αιτιατικής πάντα πράγμα.

Όταν τα δύο αντικείμενα αυτά είναι ουσιαστικά μπαίνει πρώτα η δοτική και μετά η αιτιατική.

Δύο αντικείμενα ουσιαστικά

Paul schenkt seiner Freundin (δοτική) einen Pulli (αιτιατική).

Όταν έχουμε δύο αντικείμενα και είναι προσωπικές αντωνυμίες η σειρά αντιστρέφεται. Δηλαδή μπαίνει πρώτα η αιτιατική και μετά η δοτική.

Δύο αντικείμενα προσωπικές αντωνυμίες

Paul schenkt ihn (αιτιατική) ihr (δοτική).

Όταν έχουμε ως αντικείμενο μια αντωνυμία και ένα ουσιαστικό, προηγούνται πάντα οι αντωνυμίες των ουσιαστικών ανεξάρτητα από την πτώση.

Δύο αντικείμενα μια αντωνυμία και ένα ουσιαστικό

Paul schenkt ihn (αιτιατική) seiner Freundin (δοτική).
Paul schenkt ihr (δοτική) einen Pulli (αιτιατική).

# Δευτερέουσες προτάσεις

Οι δευτερεύουσες προτάσεις είναι ελλιπείς προτάσεις και συνδέονται πάντα από μία κύρια η οποία είτε μπαίνει πριν τη δευτερεύουσα πρόταση ή μετά. Οι δευτερεύουσες προτάσεις εισάγονται με κάποιο σύνδεσμο. Σύνδεσμοι που εισάγουν δευτερεύουσες προτάσεις είναι οι:

Σύνδεσμος	Μετάφραση
dass	ότι, που, να
weil	da
obwohl	αν και, παρόλο που
bevor	πριν να
während	ενώ, κατά τη διάρκεια
nachdem	αφού
als	όταν
wenn	όταν, αν
damit	για να

Για όλες τις δευτερεύουσες προτάσεις, ισχύουν οι παρακάτω κανόνες:

Το ρήμα μπαίνει πάντα στην τελευταία θέση κλιμένο.
Μετά τον σύνδεσμο μπαίνει πάντα το υποκείμενο.
Τα χωριζόμενα ρήματα κλίνονται αλλά δεν χωρίζονται.
Η κύρια από τη δευτερεύουσα πρόταση χωρίζεται πάντα με ',' .
Όταν έχουμε Modalverb τότε αυτό μπαίνει στο τέλος κλιμένο και στην προτελευταία θέση μπαίνει το απαρέμφατο.
Όταν έχουμε δευτερεύουσα πρόταση στον Perfekt ή Pl. τότε το βοηθητικό μπαίνει στο τέλος κλιμένο και η μετοχή στην προτελευταία θέση.
Όταν η δευτερεύουσα προηγείται της κύριας, τελειώνουμε με το ρήμα της δευτερεύουσας, βάζουμε ',' και ακολουθεί ρήμα-υποκείμενο της κύριας.

Δευτερεύουσες προτάσεις

Ich gehe nicht in die Schule, weil ich krank bin. (Δεν θα πάω στο σχολείο γιατί είμαι άρρωστοςι)
Sie müssen wissen, dass Rauchen hier verboten ist. (Πρέπει να γνωρίζετε ότι το κάπνισμα απαγορεύεται εδώ)

# Οι σύνδεσμοι als-wenn

Ο σύνδεσμος als χρησιμοποιείται για μια πράξη που έγινε μια φορά στο παρελθόν. Γι' αυτό και η πρόταση με als πρέπει να είναι σε παρελθοντικό χρόνο.

Ο σύνδεσμος wenn χρησιμοποιείται για κάτι που έγινε πολλές φορές στο παρελθόν ή για παρόν και μέλλον. Επίσης χρησιμοποιείται για υποθετικές ή χρονικές προτάσεις.

# Ο σύνδεσμος während

Δηλώνει ότι δύο πράξεις γίνονται ταυτόχρονα. Γι' αυτό και η κύρια πρόταση και η δευτερεύουσα πρέπει να βρίσκονται στον ίδιο χρόνο.

# Ο σύνδεσμος bevor

Η χρονική πρόταση που αρχίζει με bevor αναφέρεται σε γεγονότα που ακολουθούν χρονικά τα γεγονότα της κύριας πρότασης. Παρ' όλα αυτά η κύρια και η δευτερεύουσα πρόταση πρέπει να βρίσκονται στον ίδιο χρόνο.

# Ο σύνδεσμος nachdem

Οι προτάσεις που αρχίζουν με nachdem προηγούνται χρονικά των γεγονότων που αναφέρονται στην κύρια πρόταση. Γι' αυτό τα ρήματα της δευτερεύουσας και της κύριας πρότασης μπαίνουν σε διαφορετική πρόταση.

Πρόταση nachdem	Κύρια πρόταση
Plusquamperfekt	Präteritum
Perfekt	Präsens

# Σύνδεσμοι ADUSO

Οι σύνδεσμοι ADUSO συνδέουν είτε δύο όρους μια πρότασης είτε δύο κύριες προτάσεις. Όταν συνδέουν δύο κύριες προτάσεις, η σύνταξη της δεύτερης πρότασης δεν αλλάζει καθόλου γι' αυτό και λέμε ότι οι σύνδεσμοι αυτοί έχουν μηδενική θέση. Δηλαδή μετά τους συνδέσμους αυτούς ακολουθεί υποκείμενο-ρήμα.

Πριν από τους συνδέσμους denn, aber και sondern μπαίνει πάντα ',´

Σύνδεσμος	Μετάφραση
Aber	αλλά
Denn	επειδή
Und	και
Sondern	αλλά (προηγείται άρνηση)
Oder	ή

Σύνδεσμοι ADUSO

Ich gehe nicht in die Schule, denn ich bin krank. (Δεν θα πάω στο σχολείο γιατί είμαι άρρωστος)
Möchtest du Kaffe oder Tee? (Θέλεις καφέ ή τσάι;)

# Άλλοι σύνδεσμοι

# Οι σύνδεσμοι trotzdem (παρ' όλα αυτά) - deshalb/darum (γι' αυτό)

Οι σύνδεσμοι αυτοί εισάγουν κύριες προτάσεις. Δηλαδή μετά τους συνδέσμους αυτούς ακολουθεί ρήμα-υποκείμενο.

Σύνδεσμοι trotzdem, deshalb/darum

Das Wetter ist schlecht. Trotzdem spielen die Kinder draußen. (Ο καιρός είναι άσχημος. Παρ' όλα αυτά τα παιδιά παίζουν έξω)
Ich bin krank. Deshalb gehe ich nicht in die Schule. (Είμαι άρρωστος. Γι' αυτό δεν θα πάω στο σχολείο)

# Πλάγιες ερωτήσεις

Οι πλάγιες ερωτήσεις είναι δευτερεύουσες προτάσεις και δηλώνουν απορία ή δυσπιστία.

Όταν η ευθεία ερώτηση αρχίζει με ερωτηματική λέξη τότε εισάγουμε την πλάγια ερώτηση με την ίδια ερωτηματική λέξη.

Πλάγιες ερωτήσεις

Wo treffen wir uns? (Που θα συναντηθούμε;)
Ich möchte wissen, wo wir uns treffen. (Θα ήθελα να ξέρω, που να συναντηθούμε)

Όταν η ευθεία ερώτηση αρχίζει με ρήμα τότε εισάγουμε την πρόταση με τον σύνδεσμο ob(αν).

Πλάγιες ερωτήσεις

Treffen wir uns heute? (Θα συναντηθούμε σημερα;)
Ich möchte wissen, ob wir uns heute treffen. (Θα ήθελα να ξέρω, αν θα συναντηθούμε σήμερα)

# Απαρεμφατικές προτάσεις

# Απαρεμφατικές προτάσεις με zu+Inf. (ταυτοπροσωπία)

Το zu+Inf. μεταφράζεται στα ελληνικά ως να+υποτακτική. Για να κάνουμε πρόταση με zu+Απαρέμφατο πρέπει να έχουμε ταυτοπροσωπία δηλαδή το υποκείμενο της μιας πρότασης και της άλλης να είναι ίδιο ή το αντικείμενο της κύριας με το υποκείμενο της απαρεμφατικής.

Στην απαρεμφατική πρόταση το υποκείμενο παραλείπεται και το zu με το απαρέμφατο μπαίνουν στο τέλος της πρότασης.

Τα χωριζόμενα ρήματα παίρνουν το zu ανάμεσα στο πρόθεμα και στο ρήμα.

aufräumen → aufzuräumen

zumachen → zuzumachen

Απαρεμφατικές προτάσεις με zu+Inf.

Ich habe keine Lust, ins Kino zu gehen. (Δεν έχω όρεξη να πάω στον κινηματογράφο)

Μετά το zu μπορεί να ακολουθήσει οποιοδήποτε απαρέμφατο. Αν όμως στην κύρια πρόταση έχουμε:

Modalverb ή
τα ρήματα helfen, lernen, lassen, sehen, gehen, fahren, bleiben, hören

τότε το ρήμα στο τέλος δεν θα πάρει zu.

helfen.

Ich helfe meiner Mutter kochen. (Βοηθώ τη μητέρα μου να μαγειρέψει)

helfen.

Ich helfe meiner Mutter zu kochen. (Βοηθώ τη μητέρα μου να μαγειρέψει)

# Απαρεμφατικές προτάσεις με dass+δευτερεύουσα. (ΟΧΙ ταυτοπροσωπία)

Εάν δεν έχουμε ταυτοπροσωπία μπορούμε να αντικαταστήσουμε το zu+Inf. με dass+δευτερεύουσα.

Παράδειγμα με ταυτοπροσωπία

Eli hat keine Lust. Sie kommt nicht zur Party.

Eli hat keine Lust, zur Party zu kommen.

Παράδειγμα χωρίς ταυτοπροσωπία

Eli hat gesagt. Paul kommt zur Party.

Eli hat gesagt, dass Paul zur Party kommt.

Πρόταση με dass μπορούμε να κάνουμε πάντα, ενώ πρόταση με zu+Inf. μόνο όταν έχουμε ταυτοπροσωπία.

Όταν στην δεύτερη πρόταση έχουμε ως υποκείμενο την αόριστη αντωνυμία man τότε μπορούμε να κάνουμε απαρεμφατική πρόταση και με τις δύο περιπτώσεις.

Παράδειγμα με αόριστη αντωνυμία man

Ich finde es langweilig. Man sieht viel fern.

Ich finde es langweilig, dass man viel fernsieht.
Ich finde es langweilig, viel fernzusehen.

# Απαρεμφατικές προτάσεις με um...zu+Inf. (ταυτοπροσωπία)

Το um...zu+Inf. σχηματίζει επίσης απαρεμφατική πρόταση. Όπως όλες οι απαρεμφατικές προτάσεις πρέπει να έχουμε ταυτοπροσωπία και γι' αυτό ποτέ δεν αναφέρεται το υποκείμενο στην απαρεμφατική πρόταση.

Εαν δεν έχουμε ταυτοπροσωπία αντικαθιστούμε το um...zu+Inf. με damit+δευτερεύουσα (για να).

Στις προτάσεις με um...zu+Inf. τα Modalverben που δηλώνουν σκοπό (möchten, sollen, wollen) παραλείπονται.

Παράδειγμα με ταυτοπροσωπία

Ich lerne viel. Ich bin ein guter Schüler.

Ich lerne viel, um ein guter Schüler zu sein.

Παράδειγμα χωρίς ταυτοπροσωπία

Ich helfe ihm. Er soll gute Noten bekommen.

Ich helfe ihm, damit er gute Noten bekommt.

# Αναφορικές προτάσεις

Οι αναφορικές προτάσεις είναι δευτερεύουσες προτάσεις και εισάγονται με την αναφορική αντωνυμία (ο οποίος, η οποία, το οποίο). Η αναφορική αντωνυμία μπαίνει πάντα μετά το ουσιαστικό στο οποίο αναφέρεται.

Η πτώση της αναφορικής αντωνυμίας εξαρτάται από το γέννος του ουσιαστικού, τον αριθμό του και από τη συντακτική της θέση μέσα στην αναφορική πρόταση. Δηλαδή αν η αναφορική αντωνυμία έχει θέση υποκειμένου μπαίνει σε ονομαστική. Αν έχει θέσει αντικειμένου μπαίνει ή σε αιτιατική ή σε δοτική ανάλογα με το ρήμα.

# Αναφορικές αντωνυμίες

Ονομαστική	Αιτιατική	Δοτική	Γενική
der	den	dem	dessen
die	die	der	deren
das	das	dem	dessen
die	die	denen	deren

Αναφορικές προτάσεις

Der Mann, der (Ονομαστική) dort steht, ist mein Vater.
Der Mann, den (Αιτιατική) du dort siehst, ist mein Vater.
Der Mann, dem (Δοτική) du geholfen hast, ist mein Vater.